Op initiatief van Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters werd de ‘Commissie Grondverzet’ opgericht, onder leiding van de opdrachthouder voor de aanpak van de PFAS-problematiek Karl Vrancken. Vandaag ligt het rapport ter inzage. “Ik wil de voltallige ‘Commissie Grondverzet’ bedanken voor het geleverde werk”, zegt minister Peeters. “Door het aanstellen van een panel experten hebben we het debat geobjectiveerd en een antwoord kunnen formuleren op mijn vraag of de werken al dan niet risico’s inhouden voor de omwonenden. Deze transparantie en duidelijkheid inzake volksgezondheid was immers erg belangrijk. Wat vandaag voor ons ligt, is een rapport waar Lantis als bouwheer nu mee aan de slag gaat.”

Het onderzoek van de ‘Commissie Grondverzet’ focust op de veiligheid en de gezondheid van de omwonenden en dat vooral voor de projectzone Linkeroever.  Anderzijds hielden de experten ook de huidige gehanteerde normen en het toetsingskader tegen het licht en werd onderzocht of er gewerkt wordt binnen een correct kader.

Samen met minister Peeters maakt de opdrachthouder prof. Karl Vrancken vandaag de aanbevelingen bekend. Vrijdag wordt prof. Karl Vrancken verwacht in de parlementaire onderzoekscommissie waar hij duiding zal geven over het rapport aan de parlementsleden.

Belangrijk bij het lezen van het rapport is dat er moet vertrokken worden van het ‘stand still-principe', waarbij er alles aan gedaan wordt om in geval van een aangetroffen verontreiniging de situatie niet erger te maken. Met andere woorden bij het grondverzet mag er dus geen bijkomend risico ontstaan voor de omgeving en het grondwater. De ‘Commissie Grondverzet’ focust zich daarbij op 3 domeinen: stof, bodem en grondverzet en grond- en oppervlaktewater. Hierbij dient nogmaals benadrukt te worden dat de saneringsverplichting niet op Lantis rust, maar bij 3M ligt.

Het rapport van de experten stelt vast dat Lantis als een goede huisvader reeds de veiligheidsprincipes voor het grondverzet toepast en komt met een aantal bijkomende aanbevelingen om de risico's voor de omwonenden verder te beperken en te zorgen voor de nodige transparantie en communicatie.

Aanbevelingen

Onderstaande aanbevelingen gaan in op enkele onderdelen of facetten van de werfzone op Linkeroever:

Het opwaaiend stof

• Er is nood aan regelmatige metingen van het opwaaiend stof op en rond het terrein zodat dit beter in kaart gebracht kan worden;
• De toplagen van bermen die dicht bij bewoning gesitueerd zijn, dienen enkel uit zuivere grond te bestaan;
• Een meetcampagne moet zowel op de site als in de omliggende omgeving worden uitgerold, samen met de omwonenden;
• Een interactief communicatieplan voor de buurtbewoners – met onder meer een meldpunt – is nodig.

Het grondverzet

• De werf moet ingedeeld worden in verschillende zones op basis van het gemeten PFOS-gehalte zodat de aanwezige bodem niet kan worden aangevuld met grond met een hogere PFOS-concentratie;
• Het verwijderen van de aangebrachte toplagen waarin grond met meer dan 70 µg/kg droge stof werd gebruikt;
• Het beperken van het uitdiepen van de Palingbeek om meer grondwatervervuiling tegen te gaan en maximaal deze gronden in de eerste plaats gebruikt kan worden voor de 3M-berm
• Een bijkomend onderzoek door geotechnische experten inzake de levensduur van de afdeklaag.

Het grond – en oppervlaktewater

• Opvolgen van het waterpeil en de waterkwaliteit;
• Het vermijden van nieuwe grondwaterstromingen is essentieel (vooral Palingbeek);
• Langdurig monitoringplan voor grondwater met een duidelijk communicatieplan

De communicatie en participatie

• Een actieve en vooral ook interactieve communicatie voeren met de omwonenden en burgers;
• Het opzetten van een meldpunt voor bewoners.

Vlaams minister Lydia Peeters: “Ik ben tevreden dat uit het rapport blijkt dat de technieken en maatregelen, die Lantis vandaag als bouwheer van Oosterweel hanteert, als gunstig worden beoordeeld door de commissie. Verder staan in het rapport een reeks aanbevelingen. Daar moet Lantis nu consequent naar handelen en gevolg aan geven. Dit zal bijkomend studiewerk en nadere herinrichting van de kadastrale werfzone vereisen. Het rapport van de commissie geeft wel aan dat de Oosterweelwerken kunnen verdergaan zonder dat er een gevaar is voor de volksgezondheid.”

Prof. Karl Vrancken: “De expertencommissie formuleert twee hoofdaanbevelingen om maximaal risicobeheersend te werken. Dat is enerzijds een herzonering van de werf, waarbij het gebied nauwgezet wordt heringedeeld volgens de gemeten verontreiniging. Dat laat toe om het standstill principe zeer doelgericht toe te passen en de aanwezige bodem enkel aan te vullen met grond met dezelfde of een lagere PFOS-waarde. Een tweede belangrijke aanbeveling is om de zwaarst vervuilde grond, met waardes van meer dan 70µg/kg ds, te concentreren in 1 berm (die op het bedrijfsterrein van 3M wordt aangelegd) en waarbij deze grond boven en onder wordt afgedekt zodat deze geen impact heeft op de aanwezige bodem.”

2021-07-14-commissie-vrancken-finaal-rapport.pdf

210714-besluiten-commissieapport-final.pdf