37 maatregelen moeten zorgen voor 0 verkeersdoden

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters lanceert samen met de ‘Alliantie veilig onderweg’ haar nieuw Verkeersveiligheidsplan 2021-2025 onder de naam ‘Actieve weggebruikers centraal”. “Mijn ambitie is duidelijk: een reductie van het aantal verkeersslachtoffers van 25% tegen 2025, van 50% tegen 2030, geen voetgangers- en fietsdoden meer tegen 2040 en een vision zero tegen 2050.” Om haar doelstellingen te bereiken schuift minister Lydia Peeters in dit Verkeersveiligheidsplan maar liefst 37 maatregelen naar voor. Ook de opmaak van het Verkeersveiligheidsplan volgde een nieuwe weg waarbij de kennis van tal van experts, lokale besturen en politiezones werd meegenomen. “Maar de belangrijkste gesprekken waren met slachtoffers die ternauwernood aan het ergste zijn ontsnapt, en met nabestaanden van slachtoffers. Hun schrijnende verhalen blijven me bij en helpen me er steeds aan herinneren dat achter de cijfers gezichten schuilen.”

MIA, een nieuwe aanpak

Om de verkeersveiligheidscijfers terug op het juiste spoor te krijgen, kiest de minister voor een nieuwe bestuurlijke aanpak: MIA. MIA staat voor Mobiliteit Innovatief Aanpakken en focust op eenvoud, versnelde output, inspraak en bottom-up benadering. De kernwoorden zijn samen, sneller en alert. Dit innovatieve denkproces heeft geleid tot een nieuwe governancestructuur en een nieuwe procesaanpak voor de realisatie van het verkeersveiligheidsplan, die uiteindelijk resulteerde in de ‘Alliantie Veilig Onderweg’. Er werd een taskforce verkeersveiligheid opgericht, waarin tal van mobiliteitsexperts advies geven. Tijdens provinciale verkeersveiligheidstafels werd geluisterd naar de lokale besturen en politiezones. En ook verschillende belangenorganisaties kregen de kans om input te geven.

Inzake verkeersveiligheid hebben zowel de overheid als het individu een verpletterende verantwoordelijkheid. De wegbeheerder staat in voor een veilige comfortabele en geloofwaardige infrastructuur. De weggebruiker zorgt voor veilig, hoffelijk en aangepast gedrag. Ook hier komt de bestuurlijke procesaanpak MIA op het toneel.

"Met MIA wil ik komaf maken met ingewikkelde procedures en lange doorlooptijden die de aanpak en uitvoering van infrastructurele werken of quick wins verhinderen of vertragen. Ik wil niet wachten tot er een ongeval gebeurt om te handelen. De overkoepelende doelstelling in het verkeersveiligheidsplan is niet voor niks het verminderen van het aantal verkeersslachtoffers door middel van de preventie van ongevallen. In MIA-proeftuinen zullen we in een regelluw kader experimenteren met een resultaatgerichte procesaanpak en een proactieve detectie van verkeersonveilige punten. Ervaringen worden permanent geëvalueerd zodat we tijdig kunnen bijsturen vooraleer ze breder uit te rollen”, aldus Lydia Peeters. Daarnaast beoogt MIA een vlotte samenwerking met vervoerregio’s, provincies, gemeenten, burgers, wetenschappers en deskundigen.

9 Prioritaire aandachtspunten, 37 concrete maatregelen

De probleemanalyse van de verkeersveiligheid levert 9 prioritaire aandachtspunten waar ook de actieve weggebruiker een prominente plaats krijgt. Het gaat om ongevallen met voetgangers, met fietsers, met gemotoriseerde tweewielers, met onervaren weggebruikers, met senioren, met (lichte) vrachtwagens en uiteraard ook de drie killers, rijden onder invloed, snelheid en afleiding. Met het oog op deze aandachtspunten wordt een specifiek maatregelenpakket uitgewerkt. Minister Lydia Peeters schuift in dit verkeersveiligheidsplan maar liefst 37 maatregelen naar voor. Om de doelstellingen te bereiken wordt een veilig verkeerssysteem gecreëerd volgens de ‘safe system approach’: deze benadering maakt veilig gedrag vanzelfsprekend en probeert gevaarlijk gedrag te beperken. De vraag wordt niet gesteld wie de fout heeft begaan, maar hoe het ongeval kon gebeuren.

De 37 maatregelen worden opgenomen in onderstaand kader. Voor het verkeersveiligheidsplan worden opvolgingsindicatoren (KPI’s ) opgesteld en opgevolgd om de progressie op de verschillende domeinen op te volgen. Deze worden verder uitgewerkt in semestriële voortgangsrapporteringen.

Doelstellingen

Ambitieuze doelstellingen impliceren een sterk uitgesproken engagement dat op een efficiënte wijze in de praktijk wordt dit vertaald naar een verkeersveiligheidscultuur op alle betrokken niveaus. De ‘Alliantie Veilig onderweg’ wil zowel de wegbeheerder, de weggebruiker, lokale besturen, politiezones, onderwijsinstellingen, bedrijven, kortom alle stakeholders motiveren om van verkeersveiligheid een absolute topprioriteit te maken. Naast de 3 gekende streefcijfers (aantal verkeersdoden, aantal zwaargewonden en aantal letselongevallen) komen er 3 nieuwe bijkomende streefcijfers waarbij de focus ligt op actieve weggebruiker (Fietsers en voetgangers) en de jonge autobestuurders. Voor deze 6 streefcijfers wordt gestreefd naar een reductiepercentage van -25% tegen 2020 en van -50% tegen 2030, met 2019 als referentiejaar. In 2040 mogen er geen voetgangers- en fietsdoden meer vallen op Vlaamse wegen.

Vlaams minister Lydia Peeters: “Ik begrijp het belang van de procentuele reductie en van streefcijfers vanuit statistisch, maar niet vanuit menselijk oogpunt. Uiteraard onderschrijven we ook de Europese Vision Zero doelstelling voor 2050, maar ik blijf erbij dat dit een permanent en dagelijks streefdoel moet zijn. Daarom stellen we ook in onze missie dat we het aantal dodelijke en zwaargewonde verkeersslachtoffers zo snel mogelijk tot nul willen herleiden, dus wat mij betreft met onmiddellijke ingang.”