Onderhouds- en renovatiewerken aan tunnels zitten in een stroomversnelling. Enkel al dit jaar wordt in zes Vlaamse snelwegtunnels gewerkt, waarvan vier totaalrenovaties die gestart of in voorbereiding zijn. Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) werkte de afgelopen legislatuur bovendien aan al zijn tunnels, van kleine tot grote ingrepen. Het agentschap verhoogde de tunnelveiligheid of voerde herstellings- of verleddingswerken uit, alles samen goed voor een investering van meer dan 270 miljoen euro tijdens deze legislatuur.

Vlaanderen telt 22 grote tunnels, waarvan er 6 op het trans-Europese vervoersnetwerk (TEN-V) liggen. Het verhogen van de tunnelveiligheid wordt steeds belangrijker in het licht van drukker (en zwaarder) verkeer. Elke dag rijden gemiddeld 478.000 (internationale) voertuigen door de kokers, waarvan heel wat zwaar internationaal vrachtverkeer. De meeste tunnels in Vlaanderen dateren van de jaren ’60 en ’70. Gezien de stijgende hoeveelheid verkeer en de nieuwste eisen op vlak van veiligheid, technologie en duurzaamheid, dringen renovatiewerken en aanpassingen zich op.

Start totaalrenovatie van vier snelwegtunnels

In twee snelwegtunnels start dit jaar de volledige renovatie of wordt ze verder gezet. De Beverentunnel kreeg recent de vergunning voor een totaalrenovatie, die deze zomer start. In de Leonardtunnel wordt verder gewerkt aan de totaalrenovatie. Voor twee andere snelwegtunnels, de Vierarmentunnel en de Rupeltunnel, zijn de totaalrenovaties gepland en worden de studies opgestart.

Naast de totaalrenovaties wordt dit jaar ook in de Craeybeckxtunnel gewerkt met de vernieuwing van de ventilatie en de laag- en hoogspanning. Net als de Rupeltunnel, krijgt ook de Craeybeckxtunnel ledverlichting. Het dienstgebouw van de Zelzatetunnel wordt gerenoveerd. Er komt een calamiteitendoorgang in de Vierarmentunnel, waardoor hulpdiensten bij incidenten veilig tot in de andere rijwegkoker kunnen rijden. In totaal gaat het voor 2024 over een investering van 106 miljoen euro.

In alle tunnels gewerkt sinds 2020

“De voorbije legislatuur (2020-2023) werd in alle Vlaamse tunnels gewerkt, goed voor net geen 166 miljoen miljoen euro aan investeringen,” duidt de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken. “De veiligheid van belangrijke tunnels op het autosnelwegennet werd de afgelopen legislatuur verhoogd met een afsluitsysteem: een combinatie van slagbomen en dynamische rijstrooksignalisatie.”

In de Tijsmanstunnel en Beverentunnel zijn er bovendien projecten rond de live-detectie van transporten met gevaarlijke goederen. Dit waren stuk voor stuk grote intense projecten.

In Antwerpen kreeg de Kennedytunnel nieuwe ledverlichting, een nieuwe brandwerende bekleding en nieuwe aansluitpunten voor bluswater. In de Tijsmanstunnel kwamen nieuwe vluchtdeuren en een nieuwe brandleiding. Ook in de Waaslandtunnel waren er kleinere ingrepen met de installatie van een droge brandleiding. De Sint-Annatunnel (de Antwerpse voetgangerstunnel) kreeg permanente bewaking en de historische liften werden gerestaureerd.

In Vlaams-Brabant kreeg de Vierarmentunnel vluchtdeuren en werd een reeks elektromechanische en bouwkundige werken uitgevoerd. In de Leonardtunnel waren er werken in de aanloop naar de totaalrenovatie.

In Oost-Vlaanderen werd een reeks maatregelen getroffen om kop-staartaanrijdingen bij plotse file-opbouw in de Beverentunnel te vermijden. We beperkten er het gevaarlijk transport en er waren verschillende betonherstellingen in de aanloop naar de totaalrenovatie. Rondom de tunnel werd de infrastructuur aangepast om de doorstroming in de tunnel te verbeteren.

Tot slot werd de laatste vier jaar aan zowat elke tunnel investerings- en onderhoudswerken uitgevoerd, zoals de asbestsanering van dienstlokalen, werken aan de dakbedekking, vernieuwing van de netwerkswitchen en radioheruitzendingsinstallaties en de installatie van luidsprekers en brandanalyses.

Samenwerking met de hulpdiensten

De werken zijn nodig om de staat van de tunnels te verbeteren, maar ook om incidenten te voorkomen of de kans op de escalatie van een incident te beperken. In 2023 waren er 326 ongevallen in tunnels, met meer dan 1000 incidenten afgehandeld door de tunneldesk van het Vlaams Verkeerscentrum.

Samen met de hulpdiensten schrijft AWV ook aan de Vlaamse Tunnelrichtlijn, die veiligheidsstandaarden rond de bouw, het beheer en het gebruik van tunnels bevat. Recent werden samen met lokale besturen, hulpverleningszones en politiediensten ook multidisciplinaire rampenoefeningen georganiseerd in de Margaretatunnel en in de Zelzatetunnel.

Foto: (c) AWV Fotografie: Kris Van de Sande

TER HERINNERING: Hoe rij je veilig in tunnels?

Steek je lichten aan, zet je zonnebril af, zet je radio aan en vooral: hou afstand.

Bij pech of bij een ongeval, ga je zo dicht mogelijk langs de tunnelwand staan met je knipperlichten aan. Zet de motor af, laat de sleutel in het contact en verlaat je voertuig. Bel om hulp, bij voorkeur vanaf een hulppost.