“Cruciaal om ons op lange termijn te beschermen tegen overstromingen”

Het Europees onderzoeksproject Polder2C’s doet in de Hedwige-Prosperpolder onderzoek naar de sterkte van onze dijken en hoe we ons in Vlaanderen kunnen beschermen tegen overstromingen. Vandaag bezocht Vlaams Minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters de werken in dat living lab, samen met Henk Ovink (speciaal gezant voor water bij de Verenigde Naties) en Peter Glas (de Nederlandse Deltacommissaris en zo bevoegd voor de bescherming tegen overstromingen). Minister Peeters: “De klimaatverandering en de zeespiegelstijging stellen waterbouwkundigen zowel in Vlaanderen als in Nederland voor grote uitdagingen. Het doet mij plezier om te zien hoe goed er hier over de grenzen heen wordt samengewerkt en dat er veel kennis wordt uitgewisseld. De resultaten van deze onderzoeken zijn cruciaal om op lange termijn voorbereid te zijn op de effecten van de klimaatverandering en wendbaar daarop te kunnen inspelen.”

Minister Peeters kwam met eigen ogen de proef met de golfoverslagsimulator aanschouwen. Concreet wordt daarin het effect van overslaande golven bij een superstorm nagebootst op een met kalk behandelde afdeklaag op een dijk. De norm die de dijken moeten aankunnen wordt daarbij overschreden waardoor het water over de dijk stroomt. Zo wordt te weten gekomen of onze dijken dergelijke overslaande golven aankunnen.

Daarnaast nam minister Peeters deel aan de oefening met de dijkwacht. Daarin wordt nagegaan hoe je, onder andere bij hoogwater, de dijken goed bewaakt en welke technieken je daarvoor best inschakelt. De vrijwilligers en professionals van de dijkwacht zijn onze ogen en oren en zien als eerste als er iets aan de hand is op de dijk. Het is belangrijk om dijken goed te onderhouden om mogelijke bressen zo snel mogelijk te kunnen opmerken.

Eerder op de dag was er ook een proef met de bresdefender van het Nederlandse Ministerie van Defensie. De Bresdefender is een drijvende ponton die kan dienen om bresgroei te stoppen of te vertragen. Met een bootje wordt nagegaan of een drijvende brug (ponton) kan gebruikt worden om een gat in de dijk te dichten. Het gebruik en de effectiviteit van de Bresdefender wordt de komende maanden getest.

Unieke kans voor onderzoek waterveiligheid door gebiedsontwikkeling

Het Nederlandse kenniscentrum voor de waterschappen (STOWA) en het Waterbouwkundig Laboratorium (WL) van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken sloegen enkele jaren terug de handen in elkaar om de kansen van de ontpoldering Hedwige-Prosperpolder (HPP) te benutten.

“Het gebied aan de Schelde werd dankzij de Vlaamse Waterweg een unieke proeftuin met echte dijken, exact op de grens van Nederland en België. Experts voeren in dit living lab proeven uit en testen innovatieve technieken op het gebied van waterveiligheid en crisisoefeningen”, zegt Lydia Peeters. “Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren. En tegelijk de waardevolle Scheldenatuur een boost geven. Dat is het doel van het Sigmaplan.”

In dat kader bereidt De Vlaamse Waterweg nv de ontpoldering van de Hedwige-Prosperpolder voor waarbij beide polders wordent teruggeven aan de Schelde. De huidige dijk langs de Schelde verdwijnt en verder landinwaarts komt er een 6 kilometer lange nieuwe ringdijk. Naast aandacht voor onze veiligheid en de natuur, biedt het Sigmaplan ook mogelijkheden voor onderzoek en nieuwe inzichten voor beheer.

Op zoek naar anomalieën in de dijken in België en Nederland

Wat de dijk in de Hedwige-Prosperpolder extra interessant maakt is de ligging, aan weerszijde van de grens tussen Nederland en België. Daardoor kunnen de verschillende keuzes in Vlaanderen en Nederland over de opbouw en het beheer van de dijk ook in het onderzoek meegenomen worden. Onderzoekers kunnen testen welke invloed verschillen in het materiaal, de vegetatie en het beheer op de dijksterkte hebben. Nederland en België hebben bijvoorbeeld een verschillend maai- en houtbeheer. Welke invloed hebben factoren als de maaifrequentie en het toelaten van bemesting op de dijksterkte? Moeten we ons zorgen maken wanneer muizen en mollen de dijk als woonplek kiezen? … Dit levert interessante informatie op die voor dijkbewaking en het beheer van groot belang kan zijn.

Over het internationale samenwerkingsproject Polder2C’s

Deze onderzoeken gebeuren binnen het internationale EU INTERREG-project Polder2C’s. Onderzoekers uit België, Nederland, Frankrijk en Engeland verzamelen een schat aan gegevens. Ingenieurs in opleiding toetsen er theorieën en ideeën aan de werkelijkheid. Polder2C’s heeft als doel om ons beter te wapenen tegen de effecten van klimaatverandering. Focusgebieden zijn: waterkeringen, noodhulp en kennisdeling over de sterkte van waterkeringen en crisisbeheersing. Ontpoldering Hedwige-Prosper is onderdeel van zowel Natuurpakket Westerschelde aan Nederlandse zijde en het Sigmaplan aan Vlaamse zijde.