Lydia Peeters vindt inspiratie voor hervormingen in audits en benchmark

Dat de sector van de technische keuringen in Vlaanderen zich in woelige wateren bevindt, is een understatement. Sinds het uitdoven van de corona-pandemie is er een toenemend spanningsveld tussen de burger en de erkende instellingen. Dat heeft zich vertaald in een evenredig groeiend aantal klachten, zowel bij de ombudsman, als in de media, tot in de mailbox van bevoegd Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters. “Terwijl de wachtrijen, waarmee we tijdens de pandemie in zowat alle sectoren vertrouwd waren geraakt, bij de eerste versoepelingen quasi direct verdwenen, werden ze bij de technische keuring alleen maar langer. Omdat de instellingen, die in Vlaanderen een erkenning hebben om deze keuringen te mogen uitvoeren, er maar niet in slaagden om het tij te doen keren, heb ik boven op hun actieplan zelf enkele initiatieven gelanceerd die finaal zullen leiden tot een ingrijpend gewijzigd landschap”, aldus Lydia Peeters.

Omdat men een systeem dat al jarenlang verankerd en vastgeroest zit, niet zomaar kan wijzigen, bestelde minister Peeters een externe audit ‘klachtgerichtheid’, een benchmark met een aantal buurlanden én een financiële audit.

Uit de audit ‘klantgerichtheid’ blijkt dat er geen eenduidige criteria zijn om een algemeen beeld te schetsen over hoe de sector het als geheel doet op het vlak van klantvriendelijkheid. Er ontbreken ook handvaten voor de overheid om daar zwaar op te sturen of te wegen. Nog volgens de audit kan de overheid op basis van de huidige regelgeving geen toezicht houden op hedendaagse normen en waarden bij een dienstverlening zoals verricht door de ondernemingen voor technische keuring.

De benchmark levert inspiratie uit de best practices van de buurlanden (Duitsland, Frankrijk, Nederland), maar waarschuwt meteen voor het risico van cherrypicking omdat de praktijken uit deze landen inherent gekoppeld zijn aan de systemen en het organisatiemodel.

De financiële audit legt de complexiteit van het mechanisme van de afdrachten bloot en stelt enkele vereenvoudigingen voor. Elke keuringsinstelling levert immers volgens een bepaalde formule een bijdrage aan het verkeersveiligheidsfonds, maar ontvangt van de overheid ook een ‘bezoldiging’ voor de geleverde prestaties. Hierbij wordt er enkel rekening gehouden met kostenefficiëntie en niet met klantgerichtheid of andere indicatoren. Het huidig systeem impliceert geen stimulans voor de ondernemingen om te investeren in fundamentele vernieuwing of automatisering.

Open markt, nieuwe spelers

Op basis van de opgeleverde audits bestudeert minister Lydia Peeters momenteel met alle betrokken partijen op welke manier we kunnen evolueren naar een performant en klantgericht systeem dat bovendien voorbereid is om marktwijzigingen snel op te vangen.

“We moeten durven om heilige huisjes in vraag te stellen. Het huidige systeem heeft geleid tot een vorm van monopolie van een beperkt aantal ondernemingen en dat kan nooit gezond zijn. Door op termijn de ambtsgebieden af te schaffen, creëren we een landschap waar er ook ruimte is voor nieuwe spelers. Uiteraard zullen ook zij een objectieve, kwalitatieve en klantgerichte keuring moeten garanderen. Ik ben ervan overtuigd dat de oplossing ligt in onze collectieve intelligentie, want iedereen is zich ervan bewust dat veranderingen meer dan ooit noodzakelijk zijn”, aldus minister Peeters.

Herkeuring bij garagist

Omdat de klok bleef tikken, en de problematiek van de wachttijden niet snel genoeg werden aangepakt, nam Vlaams minister Peeters eerder dit jaar al heel wat maatregelen. De meest in het oog springende is ongetwijfeld het decreet waardoor je herstellingen voor bepaalde kleine gebreken zal kunnen laten uitvoeren bij je eigen garagist zonder zich nadien opnieuw te moeten aanbieden bij de technische keuring. Erkende herstellers zullen hiervoor binnenkort ook een geldig keuringsbewijs mogen uitreiken.

Daarnaast zijn er sinds mei een aantal versoepelingen op sanctiecodes van toepassing met als doel het aantal herkeuringen te verminderen. Omdat nog steeds heel wat mensen niet tijdig een afspraak kunnen maken, werd medio juni ook de toeslag wegens laattijdigheid geschrapt voor mensen die maximum één maand te laat hun voertuig aanbieden. Ook de bonusregeling blijft voor deze doelgroep behouden.

Ter info: door de maatregel van de automatische kwijtscheldingen is het aantal prestaties (toeslag wegens max. 1 maand laattijdigheid) in de periode 15/06/2023-1/09/2023 met 112.949 verminderd en dit vergeleken met dezelfde periode in 2022. (Vorig jaar waren er in totaal 421.212 laattijdige aanbiedingen, ref. nota aan BVR mbt optimalisatie technische keuring). De kwijtschelding van de laattijdigheidsretributie betreft een bedrag van 9,70 euro per wagen.

Ondanks haar kritische blik richting de erkende instellingen onderstreept Lydia Peeters het belang van de technische keuring. “Ook al ken ik weinig mensen die met plezier hun voertuig laten keuren, vanuit het oogpunt verkeersveiligheid, milieu en consumentenbescherming blijft dit toch wel heel belangrijk. Ik blijf ook benadrukken dat ik zeker geen steen werp naar de mensen die in de sector zijn tewerkgesteld. Ze doen dagelijks heel hard hun best, maar zijn mee het slachtoffer van een systeem dat sterk achterhaald is en niet alleen nood heeft aan extra zuurstof maar ook aan extra spelers.” besluit minister Peeters.