Voorbeeld voor andere steden en gemeenten in Vlaanderen

Gent, Dilsen-Stokkem en Boechout mogen zich vanaf nu officieel Fietsgemeente/Fietsstad 2024 noemen. Met deze titel zetten de VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde) en de Vlaamse overheid de voortrekkers op het gebied van lokaal fietsbeleid in de schijnwerpers. In totaal waren negen Vlaamse steden en gemeenten vorig jaar genomineerd door het grote publiek als kanshebbers voor de onderscheiding. De Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken heeft de drie winnaars vandaag gehuldigd in het Vlaams Parlement.

Zesde editie

De verkiezing van Fietsgemeente/Fietsstad is aan zijn zesde editie toe sinds het initiatief in 2012 van start ging. Vorig jaar konden alle Vlaamse fietsers hun favoriete fietsgemeente of -stad beoordelen op fietsveiligheid en fietscomfort. In totaal brachten meer dan 27.000 deelnemers online hun stem uit. Van de 300 Vlaamse steden en gemeenten haalden 165 de drempel van minstens 50 ingevulde enquêtes. Daardoor kwamen ze in aanmerking om mee te dingen naar de titel Fietsgemeente/Fietsstad 2024.

De drie gemeenten of steden die binnen hun categorie de hoogste gemiddelde score behaalden, gingen vervolgens door naar de tweede ronde. Het ging om Gent, Kortrijk en Genk bij de centrumsteden; Dilsen-Stokkem, Koksijde en Wuustwezel bij de middelgrote steden en gemeenten (meer dan 20.000 inwoners); en Boechout, Kinrooi en Zutendaal bij de kleinere gemeenten (minder dan 20.000 inwoners). De negen kanshebbers kregen een doorlichting door een gespecialiseerd studiebureau. Daarbij maakten experts een diepgaande analyse van de fietsinfrastructuur en het fietsbeleid in de betrokken steden en gemeenten. Op basis van deze resultaten besliste een vakjury onder leiding van de VSV om de winnaars aan te duiden.

De jury over de winnaars

• Wat Gent heeft neergezet en nog elke dag presteert is indrukwekkend. De stad blijft de standaard zetten voor fietsnormen en investeert actief in fietsinfrastructuur. Tijdens deze legislatuur verbeterde de fietservaring dankzij de aanleg van meerdere fietsbruggen en -tunnels zoals de Matadibrug in de Gentse dokken en de Louisa d'Havébrug over de Schelde. Daarnaast innoveert Gent op alle vlakken, zoals de fietsambassade en de 1,5 km lange fietsstraat Coupure met aangename plekken en ongelijkvloerse fietskruisingen. Niet alleen in het beleid, maar ook in de straten geeft Gent daadwerkelijk ruimte aan fietsers. Dit is essentieel om het mobiliteitssysteem te veranderen. Door fietsers een voetje voor te geven, stimuleert Gent jaar na jaar meer mensen om te fietsen.

• Dilsen-Stokkem heeft een pragmatisch fietsplan ontwikkeld met een geïntegreerde aanpak en een goed gecoördineerde organisatie. Dat plan leidt tot snelle realisaties op korte termijn, waarbij de uitvoering van fietsverbindingen efficiënt wordt beheerd. De stad kan snel inspelen op kansen en heeft daardoor in korte tijd diverse projecten met verschillende partners kunnen verwezenlijken. Bovendien zijn deze projecten stuk voor stuk van hoge kwaliteit, denk aan de fietssnelwegprojecten ‘De Boog’ (Kantonweg) en het ecoduct ‘ecovallei Vossenberg’ met fietssnelweg, of de fietstunnel onder de Rijksweg.
  
• Boechout investeert in de fiets en blijft op bijna alle gebieden innoveren - soms zelfs als pionier. Voorbeelden daarvan zijn de integratie van een kwalitatief fietsnetwerk in het openbaar domein, de parkenstructuur, het woonweefsel en het buitengebied of de aanleg van fietsstraten met de fiets in tegenrichting op een verhoogd fietspad. De gemeente durft te experimenteren en te leren uit de ervaringen, zelfs als het resultaat minder positief is. Het bestuur en de medewerkers gaan in gesprek met elkaar, de inwoners en hogere overheden en blijven discussiëren totdat alles op zijn plaats valt. Het breed uitdragen van de fietsgedachte zit in het Boechouts DNA.

Toonaangevende voorbeelden

De Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken looft de voortrekkersrol van de drie winnende steden en gemeenten “De winnaars van Fietsgemeente/Fietsstad 2024 verdienen oprechte felicitaties met hun doortastende fietsbeleid. Als ambassadeurs voor de fiets zetten zij zich in voor veilige, comfortabele fietsnetwerken die woonkernen, scholen en werkplekken met elkaar verbinden. Daarmee zijn ze toonaangevend. Vlaanderen reserveerde deze legislatuur meer dan 1,4 miljard euro voor betere fietsinfrastructuur, en met dat budget werd in de afgelopen jaren een recordaantal aan projecten aanbesteed. Samen met de lokale besturen streven we naar een fietsreflex, waarbij de fiets een vanzelfsprekende keuze wordt bij elke verplaatsing. Want fietsen is niet alleen gezond, maar ook goed voor het milieu en de leefbaarheid van onze steden en gemeenten.”

De winnaars krijgen van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid een subsidie van 50.000 euro die ze kunnen investeren in fietsprojecten.