De Vlaamse regering gaf op vrijdag 29 mei haar akkoord voor de procesaanpak van de verschillende projecten in het kader van het Haventracé. Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters (Open Vld) meldt dat het Haventracé op deze manier van start kan gaan, nadat de voorbije maanden ook de Oosterweelverbinding in een beslissende fase is gekomen.

De projecten optimalisatie E34-West en Tweede Tijsmanstunnel zullen een eigen procesverloop kennen onder leiding van respectievelijk de afdeling Maritieme Toegang (Departement Mobiliteit en Openbare Werken) en Lantis. Voor het oostelijk traject van het Haventracé (A12-A102-Nx-E313) wordt geopteerd voor het procesverloop complex project om de verkenningsfase op een geïntegreerde manier richting besluitvorming verder te zetten, met het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) als initiatiefnemer. Verder zal het Departement Mobiliteit en Openbare Werken werk maken van een overkoepelende studie naar de effecten van het Haventracé op het hoofdwegennet in de ruimere omgeving en het onderliggend wegennet.

Het Haventracé bestaat uit een verzameling van bestaande en nieuwe infrastructuurprojecten (o.a. verbeterde en versterkte R2, optimalisatie van de E34-West, de tweede Tijsmanstunnel, optimalisatie van de A12, realisatie nieuwe verbindingswegen A102 en Nx, verbetering van de E313). Deze projecten hebben als doel om de capaciteit op de R2 dusdanig te verhogen dat het verkeer meer noordelijk zal rijden en niet langer doorheen de stedelijke kern.

Lydia Peeters: “Het Haventracé is één van de basiselementen van het Toekomstverbond. Het voorziet namelijk in een noordelijk alternatief rond de stad Antwerpen, ver weg van de woonkernen. De voorbije maanden ging er veel aandacht naar de Oosterweelverbinding, maar we zijn ook hard blijven verder werken aan procesbijsturingen voor de realisatie van het Haventracé. Door deze bijsturingen kunnen we de verschillende projecten op het tracé optimaliseren, waardoor we ze versneld gaan kunnen uitvoeren.”

Vlaamse Regering eens over realisatie Haventracé

Uit het verkeersonderzoek is gebleken dat er geen wederzijdse afhankelijkheid is met de uitwerking van de Tijsmanstunnel en E34-West, afhankelijkheid in de uitwerking van A12-A102-Nx-E313. Dit wil concreet zeggen dat er niet dient gewacht te worden op de uitwerking van het complexere oostelijke traject om projecten zoals Knoop West en de Tweede Tijsmanstunnel uit te werken. Deze projecten verbeteren immers, los van elkaar, de capaciteit en doorstroming op de R2.

Lydia Peeters: “Met het Haventracé optimaliseren we de noordelijke Ring, R2, tot een waardig alternatief voor doorgaand verkeer en verkeer dat naar de haven moet. De voorbije maanden hebben we project per project op dit tracé grondig bekeken, op die manier kunnen we versnellen waar mogelijk. De projecten die we vroeger kunnen aanpakken hoeven daarmee niet op de complexere projecten te wachten. We hebben alles zo geclusterd dat ze per project een daadwerkelijke verhoging van de capaciteit betekenen, waardoor we in de toekomst meer en meer verkeer langs dit Haventracé kunnen leiden.”

De uitwerking van de Tweede Tijsmanstunnel en E34-West zijn daarbij prioritair. Beide projecten blijken een eigen functie te vervullen binnen de prioritaire uitbouw van een dubbele robuuste verkeersstructuur in het Antwerpse. Concreet wil dit zeggen dat zij versneld tot uitvoering zullen gebracht worden. De Tijsmanstunnel is verouderd maar is een sleutelelement in de robuuste R2. De urgentie in de uitwerking van de Tijsmanstunnel is bovendien ingegeven door de noodzaak om voor het havengerelateerd en het doorgaand ADR-verkeer een volwaardige oplossing te bieden. De uitbreiding van de capaciteit van de Tijsmanstunnel is daarnaast een noodzakelijke ingreep om de capaciteit van de Liefkenshoektunnel ten volle te gebruiken. Op deze manier kan de Liefkenshoektunnel zijn volwaardige rol opnemen in de evenwichtige spreiding over de 3 Scheldetunnels, op basis van hiervoor noodzakelijke verkeersturing. Hiermee wordt ook de bereikbaarheid van de haven van Antwerpen en verdere ontwikkeling verzekerd. Daarnaast verbetert het de verkeersdoorstroming in het havengebied zelf. De optimalisatie van de E34-West voorziet ook in de aansluiting van de nieuwe aan te leggen westelijke ontsluitingsweg van de Waaslandhaven.

Voor het onderdeel A12/A102 is de problematiek erg complex. De probleemstelling en mogelijke oplossingen inzake mobiliteit zijn erg verweven met knelpunten inzake infrastructuur, ruimtelijke ontwikkeling, landschaps- en omgevingskwaliteit.

De Vlaamse Regering beslist daarom om dit oostelijke deel van het Haventracé verder te onderzoeken aan de hand van de procesaanpak ‘complex project’. Dit oostelijk deel betreft zowel de A12 tot de E313 (vanaf de Nederlandse grens tot en met de verkeerswisselaar in Ranst) inclusief de Nx en A102, alsook de E313 van de R1 tot aan de verkeerswisselaar in Ranst. Door de aanpak “complex project” wordt geen tijd verloren, nu alle problematieken samen zullen bestudeerd worden. Deze geïntegreerde aanpak betekent een tijdswinst binnen de latere fases van uitvoering.

Nood aan modal shift

Lydia Peeters: “De resultaten van de verkeersonderzoeken, die in aanloop van deze beslissing gebeurden, objectiveren duidelijk de noodzaak van een modal shift om de leefbaarheid en bereikbaarheid in de regio te garanderen. Concreet kunnen we voor het havengebied dat naast het Haventracé ligt, ook werk maken van vrijgekomen ruimte in de bestaande infrastructuur. Denk maar aan de huidige Tijsmanstunnel die door andere vervoersmodi gebruikt kan worden, zodra er een nieuwe tunnel naast ligt. Op die wijze kunnen we volwaardige alternatieven aanbieden in het havengebied.”

Met deze beslissing wordt de aanpak van de verschillende projecten concreet. Voor het project E34-West wordt de initiatienota nog voor deze zomer verder afgetoetst en vervolledigd. Een initiatienota over de gedragen mogelijke oplossingen voor de Tijsmanstunnel moet klaar zijn in de tweede helft van 2020. Ook voor het oostelijk tracé als complex traject wordt een versnelling hoger geschakeld. Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) neemt daarin initiatief en zal in het kader van een multidisciplinair projectteam nauw samenwerken met onder andere het Departement Omgeving. Er zal hiervoor tevens een werkbank worden opgericht om tot kwalitatieve en gedragen projecten te komen in deze oostelijke zone van het Haventracé.

Lydia Peeters: “De werking van de werkbanken is zeer productief en een knap staaltje van participatie met alle stakeholders. Hieruit hebben we veel bijgeleerd. We zetten dan ook graag volop verder in op de samenwerking met de werkbanken. Voor het complex project op het Oostelijke traject zullen we zelfs een extra werkbank inrichten. Dit is noodzakelijk om zo snel mogelijk tot concrete resultaten te komen.”