Op 31 maart 2017 keurde de Vlaamse regering het Meerjarenprogramma 2017-2020 van de Vlaamse Bouwmeester goed. Hierin lezen we dat de bouwmeester naast zijn twee prioritaire kerntaken, -meer bepaald het ondersteunen en begeleiding van publieke bouwheren voor het realiseren van innovatieve projecten en het geven van beleidsadvies-, er nog enkele bijkomende opdrachten worden gegeven aan de bouwmeester.Zo zal de bouwmeester, onder meer als onafhankelijk expert en adviseur van de Vlaamse Regering, instaan voor communicatie en sensibilisering rond actuele kwesties. Hij dient een bruggenbouwer te zijn, die de verschillende belangen met elkaar verbindt in functie van ruimtelijke en maatschappelijke kwaliteit. Er wordt van het bouwmeesterschap verwacht dat begeleidend, inspirerend en initiërend is.

De Vlaamse bouwmeester gaf reeds heel wat interviews en lezingen en uitte hierbij vaak onomwonden zijn persoonlijke mening; Zo konden we reeds eerder lezen dat hij van oordeel is "dat iedereen in de stad moet wonen." Recent konden we in de pers lezen de Vlaams Bouwmeester stelt dat de huidige bebouwing in buitengebied de ruimte en de natuur zou kapot maken. Hij zou tevens gezegd hebben en ik citeer : 'Vrijstaande woningen bouwen zouden we moeten verbieden. Net als projecten met minder dan 50 woningen per hectare.'

Een dergelijke ongenuanceerde taal werkt niet echt bevorderd voor het creëren van draagvlak voor het beleidsplan Ruimte dat in opmaak is; Gezien de bouwmeester werkt in opdracht van de Vlaamse regering, lijkt het vaak alsof hij dergelijke uitspraken doet namens de vlaamse regering, reden waarom ik in de plenaire vergadering van 10 mei minister Schauvliege hierover, interpelleerde.

Lydia Peeters: "Ik ben van mening ben dat de Vlaamse bouwmeester zijn boekje te buiten gaat met zijn oproep dat iedereen naar de stad moet en dat er een verbod moet komen op vrijstaande woningen. Kernversterking en ruimtelijk rendement zijn belangrijk, maar laat mensen wonen waar en hoe ze willen, ook buiten de stad. Wij betreuren de uitspraken van de bouwmeester. Hij tracht teveel te polariseren daar waar een draagvlak gevonden moet worden en hij mensen vanuit zijn rol als bruggenbouwer moet trachten te verbinden."

Minister Schauvliege antwoordde dat ze zelf geen voorstander is van de radicale voorstellen van de bouwmeester die het draagvlak voor het witboek ondermijnen; Anderzijds gaf ze aan dat er wel een groot draagvlak is voor het BRV. Ook de Minister-president moeide zich in het debat en stelde :"Collega’s, het is duidelijk, ik ga de Bouwmeester niet tot de orde roepen, wat niet belet dat ik het niet eens bent met wat hij heeft gezegd. Ik sta uiteraard volledig op de lijn die collega Schauvliege gebracht heeft, de lijn van de Vlaamse Regering. We gaan voor verdichting, we gaan voor verkerning. Die evolutie is ook volop bezig. Collega Schauvliege heeft al instrumenten uitgewerkt om daartoe te komen. We gaan die nog verder uitwerken. Ik vind de uitspraak van de Bouwmeester persoonlijk een ongelukkige uitspraak, die niet bijdraagt aan het verwerven van draagkracht voor de ambitieuze plannen die we hebben om in 2040 tot dat resultaat te komen ondermijnen...."

Lydia Peeters kan zich verzoenen met deze antwoorden: "Als Open Vld zijn we het eens dat er zaken moeten veranderen, de strategische visie in het Witboek BRV waar we naar toe moeten met onze ruimtelijke ordening in Vlaanderen onderschrijven we volledig, maar om dit te bereiken zullen vooral de instrumenten van groot belang zijn. Die instrumenten moeten volgens ons stimulansen zijn. We moeten instrumenten gaan ontwikkelen die mensen ertoe zullen aanzetten om in en rond de kernen te gaan wonen. Bedoeling is dat we mensen aanmoedigen en stimuleren en faciliteren. Maar verplichten doen we NIET! Mensen hechten terecht veel waarde aan de vrijheid van hun eigen stek. We proberen hen wel te overtuigen. Dat kan bijvoorbeeld door financiële of fiscale stimuli. Knooppunten zijn trouwens ook op verschillende schalen mogelijk. We baseren ons in tegenstelling tot sommige studies niet enkel op openbaar vervoer, maar durven ook kijken naar omvang en voorzieningsniveau.

Vanuit onze fractie blijven we alleszins hameren op rechtszekerheid, eigendomsrecht en financiële compensaties. Hiervoor moeten tijdig de nodige instrumenten worden uitgewerkt die op termijn meer klaarheid en zekerheid brengen, en die eveneens een noodzakelijke voorwaarde zijn voor het creëren van draagvlak van een nieuw ruimtelijk beleid.

Het zou misschien goed zijn dat de bouwmeester zelf eens aangeeft welke goed ontwikkelde instrumenten en stimulansen kunnen zorgen voor een draagvlak bij de bevolking? Hij zou eerder moeten inspireren op basis van beleidsbeslissingen in plaats van te polariseren...

Het verslag van de plenaire vergadering van 10 mei vindt u hier.

Bekijk hier tevens het interview waarin Lydia Peeters haar standpunt verduidelijkt